Vụn Vặt Suy Tư:

CẢM ƠN NHÀ NƯỚC BIẾT… SỬA SAI

1. Từ trước và có lẽ cho đến nay, nhiều giấy tờ hành chính, mục Tôn giáo người theo Đạo Công giáo hay 'bị' đề chung chung: Thiên Chúa giáo. (Có lẽ do họ dị chữ 'Công giáo' sợ lấn át chữ ‘cộng sản’. Thực ra Công giáo ở đây có nghĩa: Công là chung, giáo là Đạo, là Đạo chung cho mọi người; tất cả mọi người không phân biệt giai cấp, chủng tộc, giới tính... đều có quyền tự do tin theo Chúa). 'Cào bằng'- Công giáo là Thiên Chúa giáo- thế thì chưa chuẩn, nếu không muốn nói rằng sai. Tôn giáo chung quy có loại: Độc Thần và đa thần. Tôn giáo Độc Thần tin mình nhận mạc khải từ Thiên Chúa, đều tin Một Thiên Chúa, Đấng tạo thành vũ trụ, làm chủ vũ trụ, chủ sự sống... Thiên Chúa giáo là người tin có Thiên Chúa, độc thần. Mà tin theo một Thiên Chúa đâu chỉ có Công giáo mà còn Do Thái giáo, Hồi giáo… Nếu gọi Công giáo là Kitô giáo sẽ chuẩn hơn gọi chung chung Thiên Chúa giáo. Nói 'chuẩn hơn' thôi, còn nếu xét kỹ vẫn sai. Bởi Kitô giáo, trong Lịch sử của mình đã có những trang sử đau thương do chia rẽ... Và hiện tại có bốn nhánh anh em đều cùng tin theo Chúa Giêsu Kitô là Thiên Chúa nhập thể là người- làm người; Ngài là Đấng Cứu độ duy nhất cho chúng sinh; ngoài Ngài không có ơn Cứu độ. Bốn nhánh Kitô giáo gồm: Công giáo (Roma), Chính thống giáo, Anh giáo và Tin Lành. … Văn bản hành chính, thuộc ngôn ngữ khoa học nên rất cần sự chuẩn xác... Dường như đã có những bài viết, những ý kiến góp ý về sự ‘chuẩn xác’ về đạo Công giáo… 2. Chứng minh nhân dân (CMND)- mà hình như ngày nay đang có xu hướng dùng lại từ ngữ chuẩn hơn của chế độ Sài Gòn 'thẻ căn cước'- đến hạn về hưu, có lẽ cũng quá hạn dùng nhiều tháng. Đây là giấy tờ quan trọng, là bửu bối luôn phải mang theo bên mình để còn chứng minh mình là nhân dân (Nếu không có nó, người ta nếu có… vu cho là quân trộm cướp, bọn phản động, thằng tay sai- giặc nội xâm dẫu có ngồi ghế quyền lực tót trên cao… cũng chỉ biết ‘cắn’ răng ! Thực tế có cô gái dễ thương dạo nào vào quán uống nước; có người đại diện chính quyền vào kiểm tra. Cô bé không mang theo CMND, không thể chứng minh được mình là nhân dân chính hiệu nên đã bị xếp ngay vào loại gái hư hỏng, đẩy vào trung tâm giáo dưỡng… Cái vụ này báo chí đăng ầm ầm, trở thành nguồn sự kiện hót một thời) Vì là giấy tờ quan trọng- bất khả phân ly, lại là người ‘gắng làm người tử tế’, nghiêm túc nên tớ đã không ngại lặn lội vác con hai bánh làm cuộc hành trình hàng trăm cây để về đúng nơi thường trú làm mới CMND, đúng theo quy định… Khi nhận CMND mới, niềm vui và ấn tượng đầu tiên, mục đề Tôn giáo đã ghi chuẩn không cần chỉnh: Công Giáo (x. hình) Điều này có nghĩa, chỉ nói riêng về CMND- nhà cầm quyền đã biết lắng nghe, sửa sai. 3. Người vĩ đại là người không phải không có sai lầm (trong thân phận con người ai chẳng có lúc sai lầm, thiếu sót) mà chính là người biết sửa sai. Các thánh- đại thánh từng có quá khứ đen tối, tội lỗi… Nước Mỹ vĩ đại là do biết sửa sai, có cơ chế sửa sai. Nước Mỹ biết sửa sai, do còn biết tin vào Chúa, còn biết tìm sự khôn ngoan nơi Kinh Thánh . Cơ chế độc tài dễ đưa đến độc đoán, dễ làm ta kiêu ngạo, dễ băng hoại nhân tâm… và như thế rất khó sửa sai. Và nhân loại đã phải trả giá quá mắc, rất đau thương, tang tóc trên tầm quốc tế vì thói ‘độc tài’ kiêu ngạo. Chẳng hạn Hitle- Phát xít Đức… đã gây ra cuộc tương tàn Thế chiến II. Một có chế độc tài toàn trị lại kèm theo ý thức hệ loại bỏ Thiên Chúa (tức vô thần) càng nguy hiểm, càng rất khó sửa sai, dẫu biết sai, quá biết lỗi thời, lạc hậu… mà vẫn tồn tại ngạo mạn, thách thức. Biết sửa sai điều đó đồng nghĩa biết tôn trọng Sự Thật- Công lý, biết phục thiện. Làm người hơn nhau và được trân quý- được kính nể tin yêu và nếu có ‘ai tín’ còn để thương tiếc nơi Nhân Dân… hệ tại ở việc biết hoàn lương, phục thiện.

Lm.Đaminh Hương Quất

THÔNG BÁO RÚT KHỎI NXB TỰ DO    

Suốt một năm qua, sự săn lùng, đàn áp của lực lượng an ninh với tôi và NXB Tự Do chưa bao giờ dừng, tăng mạnh từ khoảng tháng 9 năm ngoái và kéo dài qua Tết, tạm lắng một chút trong thời gian Việt Nam có dịch nCoVid, và bùng lại ngay sau đó với việc phục kích, bắt và tra tấn một người vận chuyển sách ở Sài Gòn, vào ngày 08/5/2020.

Từ đó, tất cả các thành viên của NXB Tự Do và những người bị cho là thành viên NXB đều bị công an săn lùng, rình mò, bắt cóc. Tất cả đều đã phải bỏ nhà đi từ trước Tết nguyên đán Canh Tý để có thể duy trì công việc làm sách. Còn người thuộc diện nghi ngờ thì bị thẩm vấn, theo dõi.

Trước tình cảnh này, tôi nghĩ rằng với tư cách là người đại diện và tác giả chính của NXB Tự Do, tôi cũng phải chịu trách nhiệm cho việc anh chị em NXB (và cả độc giả - tức là những người không phải thành viên NXB) bị trấn áp, sách nhiễu, và đứng trước rủi ro bị bắt bất cứ lúc nào.

***

Cũng thời điểm này, trên mạng xuất hiện những cáo buộc rằng tôi “nhục mạ” anh Trần Huỳnh Duy Thức và gia đình anh, tôi lại còn có cả một clip “phòng the” nào đó.

Xin khẳng định rằng tôi chưa bao giờ có một suy nghĩ, lời nói hay hành động nào nhằm hạ thấp, nhục mạ anh Trần Huỳnh Duy Thức hoặc bất kỳ tù nhân lương tâm nào khác, như các anh chị Lê Công Định, Nguyễn Tiến Trung, Lê Thị Công Nhân, Nguyễn Văn Đài, Phạm Thanh Nghiên, Đỗ Thị Minh Hạnh, Trần Vũ Anh Bình, v.v. Đối với tôi, họ là bậc tiền bối, là thế hệ đi trước tôi trong công cuộc đấu tranh vì dân chủ-tự do cho đất nước này. Tôi không có lý do nào để thù ghét hay ghen tị với họ.

Đây rõ ràng là nỗ lực của an ninh Việt Nam nhằm chia rẽ phong trào đấu tranh dân chủ, phân hoá và khiến cho phong trào bị chia năm sẻ bảy.

Về chuyện “clip sex”, như có lần “tự thú” trước đây, tôi từng lưu trữ một số hình ảnh riêng tư trong máy tính cá nhân. Vào năm 2009, trong một dịp tôi bị bắt giam 9 ngày, công an đã truy cập trái phép vào máy tính cá nhân của tôi, lấy đi những hình ảnh này, và sáu năm sau, tung lên mạng để bôi nhọ tôi. Nhưng tôi phải khẳng định rằng, không hề tồn tại bất cứ video clip nào về chuyện riêng tư của mình; nếu trên mạng Internet có xuất hiện clip nào bị gán cho tôi thì đó là sản phẩm do an ninh tạo ra nhằm mục đích bôi nhọ tôi một lần nữa.

***

Trong hoàn cảnh hiện nay, tôi cảm thấy sức khỏe kiệt quệ (tôi đã vài lần trải qua tình trạng này), cộng thêm vào đó là mối đe dọa về an ninh đối với các thành viên NXB Tự Do.

Sau khi bàn bạc với các cộng sự, tôi đi đến quyết định: rút khỏi NXB Tự Do. Kể từ hôm nay (10/7/2020), tôi không còn là đại diện hay thành viên của NXB Tự Do, không tham gia bất cứ công việc nào của NXB Tự Do nữa.

Việc in ấn, phát hành các tác phẩm (bị nhà nước công an này coi là tài liệu chống chế độ) như “Chính trị bình dân”, “Phản kháng phi bạo lực”, “Cẩm nang nuôi tù”, “Politics of a Police State”, “Cánh đồng Sênh: báo cáo về vụ tấn công Đồng Tâm”... từ trước đến nay và từ nay về sau là do tôi “chỉ đạo”, “thực hiện” (nói theo ngôn ngữ công an); không phải do cá nhân nào khác ở trong cũng như ngoài NXB. Vì vậy, hãy để yên cho họ.

Tôi biết khi tôi viết những dòng này, sẽ có người hỏi tại sao tôi lại đưa ra những phát biểu gây nguy hiểm cho mình như thế. Xin trả lời trước, là vì tôi hiểu rằng sự căm ghét và sức ép từ phía cơ quan an ninh đối với tôi sẽ chỉ có tăng lên mà không giảm đi, cho dù tôi nói gì, làm gì đi nữa. Đằng nào cũng vậy. Tôi luôn nói rằng tôi chấp nhận bị nhà nước công an trị này đàn áp, bởi vì tôi chống nó.

Nhưng những người in ấn, những shipper vận chuyển sách, thì không liên quan đến những hoạt động đó của tôi và không thể vì tôi mà bị kéo vào vòng tù tội, bản thân bị bắt bớ hay đánh đập, gia đình ly tán. Họ đã chỉ giúp đỡ tôi. Họ không đáng phải chịu cuộc sống lang bạt, luôn trong tâm thế của con thú bị săn đuổi.

Hôm nay tôi rút khỏi NXB Tự Do, cũng như một lời tạ lỗi gửi đến những con người ấy, là lời nhận trách nhiệm, và, dù chẳng bao giờ tin cơ quan an ninh sẽ buông tha con mồi, tôi vẫn mong công an: Hãy để yên cho họ.

Phạm Đoan Trang

Góa phụ Việt Nam

Các cuộc chiến Việt Nam cho các tác giả kho đề tài ngợi ca các chiến sĩ dù thắng dù bại như Tụng Tây Hồ, Chiến tụng Tây Hồ, Võ Đông Sơ-Bạch Thu Hà, Tiểu Đoàn 307, Người ở lại Charlie.

Hình ảnh người đàn bà chờ chồng con, hình ảnh vợ lính trận vong cũng được nhắc đến nhiều thời. Chinh phụ ngâm, Ai tư vãn…Văn thơ, phim ảnh nói nhiều về các góa phụ từ “Người tình không chân dung” (Đạo diễn Hoàng Vĩnh Lộc), “Mẹ chồng tôi” (Khải Hưng), “Vượt song” (Trần Hàm), “Bà mẹ Gio Linh” (Phạm Duy), “Góa phụ ngây thơ” (Trần Thiện Thanh), âm thầm và bền bỉ. Dĩ nhiên không so nổi lượng viết về cánh đàn ông ra trận và hy sinh.

Nhạc sĩ Lê Thương thấm đẫm niềm của những nàng vọng phu tận tim gan. Nhạc sĩ thiên tài gắn mối oan tình anh em với cuộc chinh Nam, kết những Cổ Loa, Vạn Kiếp với Hoành Sơn, thành Huế và Đồng Nai lững lờ. Gắn bóng cả đại ngàn nước Việt Nam ta với các quần đảo trùng sóng trên từng nốt nhạc.

Những nàng vọng phu… “cố đợi ngàn năm” và chờ tiếp “một ngàn năm khác sẽ qua” đến mức những hạt phù sa Cửu Long mến các bà mà hóa thân thành Trường Sơn “vạn lý xuyên nước non”, các quần đảo VN “ra tới khơi ngàn xem chàng về hay chưa” .

Bà mẹ Gio Linh mang đầu con đẫm máu về nhà. Bà mẹ chồng của Khải Hưng đồng hành cùng cô con dâu hừng lửa sống đời chinh phụ, thành góa bụa & bị giằng xé bởi con tạo đùa dai; bà gọi đứa trẻ hoang thai trớ trêu về để tang cho con trai ruột. Con dâu hay mẹ chồng nặng gánh chiến tranh hơn về cuộc đi không trở lại của người lính?

Bà góa trẻ con của Trần Thiện Thanh còn chưa hưởng một ngày chồng vợ. Trần còn mô tả đặc sắc ánh nhìn bơ vơ của người vợ của tử sĩ ở lại Charlie. (Xin nhắc, các cô nhi quả phụ đều được các triều đại VN dành cho ưu ái, giảm sưu thuế, giúp kế sinh sống.)

Có bao nhiêu cha anh ra trận táng mạng vì lý tưởng thì có bấy nhiêu đàn bà thành góa phụ, mẹ mất con, thành người chờ chồng, mỏi mòn cô đơn.

Những phụ nữ Việt chờ chồng con đi trận, đi tù, đi trại cải tạo, tìm tự do gửi mạng cho biển, tất cả cuộn thành nét bi hùng tạc nên núi sông.

Nhiều tác giả viết về góa phụ, như Trầm Tử Thiêng- tâm cảm như sờ được nỗi đau niềm thương, khao khát phận người của nàng vọng phu tử sĩ. Nhạc ông sâu lắng, tế nhị ngừng lại trước các bẽ bàng khắc nghiệt của các mảnh đời hẩm hiu đất nước.

“Đêm hắt hiu nhớ vòng tay góa, em vẫn đi theo đời cuốn xô”

Thành góa phụ ở tuổi đôi mươi mà đời không cuốn xô sao đặng? Một cuộc đời cần và có khi buộc phải khát thèm những chiến công núi xương sông máu.

Ở xã hội trọng nam, các mẹ tử sĩ không cách nào an ủi cho đủ. Ở cái cảnh mặc áo dài gấm cho những bà lão để chụp ảnh báo công, rồi ăn trên tiền của đất đai của họ, thì thơ văn tôn vinh những bà giá đặc biệt này lại cần thêm tinh tế.

Tôi luôn thấy họ trên muôn trùng sơn hà, trên âm vang những nốt nhạc thủ thỉ nhớ thương, như những hạt sương mai ánh trên lá hoa rừng già mỗi bước đường đất nước. Những nàng vọng phu ngàn năm. Các bài những nàng góa phụ:

http://levinhtruong.free.fr/Nhac%20folder/HON%20VONG%20PHU%202.mp3 http://levinhtruong.free.fr/Nhac%20folder/MOT%20THOI%20DE%20NHO.mp3 http://levinhtruong.free.fr/Nhac%20folder/Nguoi%20O%20Lai%20Charlie.mp3

Bài hát Một thời để nhớ

Khúc ca của tình bất thành và chia lìa mà đẹp kiêu sa, chỉ có thơ của Tử Thiêng mới kết ra ngọc lụa, ru hồn người.

Tôi đã nghe Khánh Ly từ cái băng cassette rè đến nhão và tiếc ngẩn ngơ, sau này lục lại trên Nhaccuatui để nghe lại.

Nhưng người truyền cảm hứng về lời thơ và nốt nhạc của bài hát này lại là Duy Quang, trong 1 dịp tôi gặp anh ở nhà BS Tài Lâm. Lịch thiệp nhã nhặn phong cách Bắc 54 cổ điển nhưng đầy kiến thức  về Trầm Tử Thiêng, các khúc ca, mảnh tình vỡ tan- mà tôi tin anh hát như những nguyện tụng cho các mảnh vỡ đau buốt ấy.

Những mảnh long lanh, những chân đèo mù sương và ảo vọng chìm theo sương gió.

“Năm ngón tay lún dần trên phím, năm ngón tay níu quằn sáu dây”… Những ngón tay ấy vẫn với về các cuộc tình “chờ nhau không hẹn cùng những người tình hẹn nhau không chờ.”

“Đêm hắt hiu nhớ vòng tay góa”

Những góa phụ của mùa chinh chiến không bao giờ lui ra ngoài đời mà hẵn sâu như vết chân chiến chinh in đầy nỗi nhớ của tác giả TTT. 

Bài hát ấy của Tử Thiêng, của Duy Quang dâng tặng tình yêu muôn nơi muôn thủa dẫu đã thành những tàn phai.

http://levinhtruong.free.fr/Nhac%20folder/MOT%20THOI%20DE%20NHO.mp3