Nẹt pô và Antonio Gramci

Các trào lưu tư tưởng, văn nghệ, chính trị xã hội đều có sinh có diệt.

Đặc biệt ở các giai đoạn suy thoái, và có tính bước ngoặt như vậy, hay xuất hiện cá nhân hay nhóm khởi dậy để phá vỡ cái bít bùng, tự mãn của cá nhân, tổ chức, thế lực, gia đình, gia tộc và cả tôn giáo. 

Khi nhà thờ ở Châu Âu Trung Cổ trở nên khệnh khạng, thì sẽ có những nghệ sĩ có khuynh hướng chống lại sự áp đặt, bất công. Ở bước ngoặt cách mạng công nghiệp thế kỷ 18, triết học duy lý, khoa học ứng dụng, kinh tế xuyên lục địa một lần nữa khiến con người khởi nghĩa chống lại các giềng mối hủ bại. Có tụ có tán, có sinh có diệt, có cấu thành có rã nát. Quy luật.

Những con người cách mạng như Montesquieu, Marat, Karl Marx, và rồi Antonio Gramci lần lượt xuất hiện. Tự do và chuyên chế có đủ. Họ tựa  như họp lại để hất đổ cái thần quyền hủ bại mà tôn giáo và giai cấp thống trị, lãnh chúa, tư bản đang làm khó xã hội và tạo động lực cải tổ cho các triết gia, nhà tư tưởng.

Những tác giả văn, thơ, họa, nhạc phá cách ở các giai đoạn khác nhau cũng muốn lật đổ, bứt phá để ra khỏi sự câu chấp, ngạo nghễ của thế lực nghệ thuật, văn hóa, chính trị, tôn giáo hiện hữu. Những nhà chính trị tham lam, những nhà tu hành được nuông chiều và trở thành tự cao tự đại, những học phiệt hưởng bổng lộc và hót cho chế độ. Tất cả như nung nấu cho những debutant một tinh thần công phá, tiêu diệt cái ách hiện hữu.

Khởi binh như Huệ Nhạc, khởi bút như Chu Thần, khởi loạn ngôn ngữ như Nguyễn Vĩ, Phan Khôi, khởi tôn như Luther Calvin, Phan Xích Long, Huỳnh Phú Sổ. Họ muốn mang đến cho đời những cái mới, đôi khi thỏa mãn nỗi đau cá nhân mà họ thổi hồn của dân tộc hay giai cấp như Hitler hay Gramci.

Đó là vì sao có những Gramci hận thù nhà thờ đến mức yêu cầu người cộng sản phải chui vào các hệ thống của thiên chúa để phá từ trong ra. Vì sao có những hướng đi mới trong văn triết chính xã.

Họ tồn tại như 1 khách quan lịch sử nơi có nền tảng cứng cỏi trên đà rã vụn, nơi có giềng mối đã hết quán tính lịch sử. Họ mãi xuất hiện.

Những hành động và văn thơ, lập ngôn, lập thư mãnh liệt, thô mộc  và tục tằn ấy có khi không khác gì một kẻ vô công mang xe gắn máy ra nẹt pô, như 1 phận người bí lối, cũng có khi mở ra một cái mới sáng một thời.

Bài thơ của Nguyễn Hữu Hồng Minh cũng là 1 ví dụ nhỏ.

Đối với sự thô ráp, thế nhân có thể dị ứng và mắng mỏ, nhưng đối với người quản lý xã hội bằng luật pháp, bằng chính đạo, có lẽ cần nhìn những thô ráp nhỏ như 1 kẻ nẹt pô, chứ không nhất thiết cho anh ta như 1 Gramci chuẩn bị khởi những điều tàn ác lên cuộc sống tâm linh và tâm hồn của thế giới.