Nguyễn Văn Tâm là người cơ đốc (tin Chúa Giêsu), thầy giáo dạy toán, độc thân vui tính muốn làm quen kết bạn với mọi người

Email : suphucsinh@gmail.com

Thơ

Anh thả hồn anh theo gió bay
Mường tượng về em gửi vào mây
Bay khắp phương trời cùng thương nhớ
Bao giờ Cha ban em đến đây?

Anh dưỡng tâm hồn bởi ngàn hoa
Làm đầy bằng âm nhạc, thi ca
Mừng vui mỗi sáng nghe chim hót
Chiều về tĩnh nguyện với Chúa ta

Anh để tình yêu đến tự nhiên
Cậy Cha kết hợp được nên duyên
Tình yêu được sống bằng ơn thánh
Xin được trọn đời ở bên em!

21-2-2016

Một mình lặng lẽ ngắm hoàng hôn
Một thoáng sông quê đượm nét buồn
Đã từng tấp nập thuyền qua lại
Mà nay trơ trọi giữa càn khôn!

Nước trôi lặng lẽ như chính ta
Biết đi về đâu giữa ngã ba
Nước dơ biết lấy gì rửa sạch (*)
Lời xưa day dứt ở lòng ta!

Bao giờ thức tỉnh, đã ngàn năm...
Trang sử hào hùng còn nhớ chăng
Hơn bốn mươi năm còn chưa đủ?
Lòng người chẳng muốn, Chúa không làm! (**)

(*) Câu nói của vua Duy Tân: Tay dơ lấy nước rửa, nước dơ lấy gì rửa? - Nước dơ lấy máu mà rửa!
(**) Thiên Chúa tôn trọng sự tự do của con người cho nên nếu con người muốn tự tổ chức xã hội theo ý mình thì Ngài cũng không can thiệp (ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt). Cho nên đừng ai trách Ngài tại sao cho phép dịch bệnh, thiên tai, chiến tranh xảy ra. Mặc dù Ngài rất muốn con người có đời sống tốt nhưng đành chịu một khi con người không muốn trở về với Ngài!

21-2-2018

Tình Bạn

Làm bạn khó lắm
Phải đâu chuyện đùa
Chân thành, tránh nhiệm
Phải thật có thừa!

Có một người nọ
“Yếu đuối”, vô ơn
Bạn bè khuyên bảo
Thì lại “lên cơn”:

Sao không thông cảm
(Sao chẳng giúp tiền)
Bạn bè như thế
Phải cho đi liền!

Bạn cần giúp cá
Ta giúp cần câu
 Chỉ muốn quyền lợi
Trách nhiệm nơi đâu?

Nỡ nào bạn hỡi
Danh Chúa làm chơi
Thương cho danh Chúa
Bị chửi bởi đời!

Làm bạn thật khó
Nhưng cũng thật vui
Luôn cậy nơi Chúa
Thì làm được thôi!

Mến tặng Ger Bera, Nhật Huỳnh

21-2-2018

Ta nay suy gẫm “vô vi” (*)
Chưa vững “Đạo Đức” lấy gì “bon chen”
Thế gian hỗn loạn vô biên
Đạo từ Thiên Chúa, lãng quên mất rồi!

(*) Triết lí nổi tiếng của Lão Tử
21-2-2020

Như một sự tình cờ cả hai phim đạt được những giải Oscar quan trọng nhất trong năm 2020 đều đậm nét về xung đột xã hội, giai tầng. Trong khi phim Parasite (Oscar cho phim hay nhất và đạo diễn xuất sắc Bong Joon-ho) hòa quyện và đối lập câu chuyện giai tầng xã hội trong một-hai gia đình, hay nói chính xác hơn là một-hai ngôi nhà, từ tầng lầu, tầng bếp, đến  lưng lửng giữa lòng đường hay xuống đến cả tầng hầm. Thì phìm Joker (Oscar cho nam diễn viên chính Joaquin Phoenix đã từng rất xuất thần trong vai Johnny Cash cách đây 15 năm) mô tả hành trình đi xuống vực thẳm của Joker, một con người bất hạnh từ trước khi sinh ra. Tất cả diễn ra trong một thành phố Gotham của những người có của độc chiếm lâu đài và truyền thông, để lại cho những kẻ không có gì sự ẩm ướt, tăm tối cùng với cách duy nhất để được lắng nghe là đập phá dưới những mặt nạ chú hề. Một dạng phủ nhận bản ngã để hòa vào đám đông cuồng nộ.

Nhân vật Joker hao hao như một Chí Phèo ở giữa New York (Gotham là một ẩn dụ của The Big Apple), một "tôi muốn làm người lương thiện" giữa Hoa Kỳ. Ở đây phải khâm phục Nam Cao đã can đảm khắc họa một thân phận cá nhân, một con người với số phận và kết thúc nghiệt ngã. Nghệ sĩ là người dám hy sinh cái tập thể vĩ đại, cái đại đa số quần chúng, để tả, căm ghét và yêu thương một-con-người. Nghệ sĩ là của con người, chứ không phải của tập thể hay một đại diện cho tập thể nào. 

Một cách giản dị, đó là tình yêu, và trước hết phải là tình yêu dành cho một hay vài số phận bất hạnh. Đó không phải là sự phê phán một xã hội Tư bản đầy bất công, là tố cáo một chế độ Phong kiến chạy theo đồng tiền mà các nhà cách mạng diễn giải. Và không chỉ diễn giải, thay vì góp phần giải quyết bằng hướng thượng, yêu thương và hàn gắn, họ kích động những cơn bạo lực tập thể, nơi cá nhân bị xóa sổ, bị đeo mặt nạ. Như trong cao trào bạo lực vào cuối phim Joker.

Khác với Joker, phim Parasite không tập trung miêu tả sự bất hạnh của một người, mà là của hai hay ba gia đình. Có chút phương Đông nào trong sự lựa chọn gia đình thay vì số phận của cá nhân hay không? Cũng có thể. 

Nhưng khi nhân rộng sự nghiệt ngã từ số phận của một con người (Joker) lên thành của một hoặc hai gia đình (gia đình Ki Taek và gia đình sống dưới tầng hầm), nếu khó tình một chút, khán giả sẽ có thể sẽ thấy không hoàn toàn được thuyết phục. Với sự lanh lợi, láu cá, và phải nói là thông minh của chị em nhà Ki Taek trong chuyện xin việc và làm việc ở gia đình giàu sang mà họ muốn bước vào, rõ ràng họ khó có thể phải sống một cuộc sống tệ hại như được miêu tả. Người chị gái có khả năng của một cô giáo dạy nghệ thuật và phân tâm học. Ki Taek rõ ràng cũng có khả năng của một người tài xế thiện nghệ vào cua mà cốc nước đầy trên tay của hành khách không vơi đi chút nào. Với những khả năng đó, một cách tự nhiên họ có thể có những quá khứ, hiện tại và tương lai khác với những gì được miêu tả trong phim.

Hay đó cũng mới chính là cái hay và độc đáo ẩn tàng đến độ cao thủ của đạo diễn họ Bong? Số phận của con người được quyết định bởi khả năng, hay bởi định mệnh, cái tiền định được thiết lập từ thái độ và lựa chọn của họ trước nghịch cảnh? Đó là lựa chọn giữa nhân phẩm hay parasite, giữa khoan dung hay đố kỵ, giữa yêu thương hay ghen tỵ và dẫn đến thù ghét. Dường như gia đình Ki Taek đã chọn lựa chọn thứ hai. Bất hạnh không phải là trở thành parasite, bất hạnh lớn hơn là họ đã mang tâm thế của những parasite từ trước đó, và đáng buồn là, kể cả sau đó. Cái tâm thế đó cũng có thể bị tạo ra từ hoàn cảnh xã hội, từ những người ở chiếu trên, nhưng thậm chí như vậy cũng không thể biện minh cho tất cả.

Chúng ta không ngây thơ đến độ mong muốn người với người sống để yêu nhau. Nhưng nếu có một mong muốn để không còn giai cấp (nếu thật sự có cái gọi là giai cấp) thì đó phải là mong muốn của yêu thương và nhìn nhận, không dám nói là chấp nhận, nhau để cùng chăm sóc và đưa lên những số phận bất hạnh như của Joker.

Cái cảnh gia đình ở dưới hầm sau khi vùng dậy đòi quyền lại từ gia đình Ki Taek trong phim Parasite cũng là một cảnh tranh đấu chính trị thú vị. Sau khi nắm quyền bằng cách cầm nút bấm hạt nhân-điện thoại, bà quản gia cũ đã nhại giọng Kim Jong Un của Bắc Hàn, đọc tuyên ngôn sở hữu vũ khí hạt nhân và sẵn sàng tiêu diệt thế giới. Đó mới chỉ là sau một thắng lợi cách mạng nhỏ đạt được từ những người cùng chung số phận. Đâu rồi tất cả đoàn kết lại? Đâu rồi tinh thần ai cũng như ai? Đừng nói đến tình yêu. Đạo diễn Bong quả thật đầy ẩn ý. Đâu ai bắt ông phải đưa diễn văn của đất nước Cộng sản hạnh phúc nhất thế giới vào đây.

Cả hai phim Joker và Parasite, trong bối cảnh kinh tế chính trị xã hội thế giới hiện tại, đều nói về những số phận bất hạnh trong những nghịch cảnh xã hội. Tuy không đề cập đến cách giải quyết (điều này là bình thường), cả hai phim đều cho người xem những suy nghĩ thú vị: khác biệt và vấn đề luôn ở đó, câu hỏi là lựa chọn của chúng ta là gì?

Phim Parasite

Bàn về Parasite có nhiều góc phong phú. Nhưng chủ đề nghiệt ngã là ở nội dung đấu tranh giai cấp, nghiệt ngã kéo dài từ thời quý tộc Bà La Môn, Hoàng Sào, Tiều Cái đến Chí Phèo.Nếu so với hình ảnh vùng lên của Joker không một giây hạnh phúc, con người Kim Ki-taek của ổ chuột ám thuốc diệt trùng có cơ hội thoát ra nhiều hơn. Lối thoát của kẻ có gia đình, có nghề nghiệp, có sự tôn trọng và cả phúc lợi xã hội Hàn Quốc mang lại. Lối thoát của một con người biết lao động ngẩng đầu dưới ánh mặt trời.

Ki-Taek đã nhiều lần đứng giữa lằn ranh của ánh sáng và bóng tối, Thiện và Ác.

Một. Thử tay nghề lái xe thành công, lẽ ra hắn hướng tới ổn định. Nhưng hắn vẫn cứ chọc ngoáy ông Park xem ông ta có cuộc sống riêng thế nào, chắc là không phải để hắn giúp đỡ.

Hai. Khi nằm trong khu chính phủ cứu trợ nạn nhân cơn lũ. “Không có kế hoạch thì sẽ không mắc sai lầm” Câu nói le lói sự hồi đầu, chấm dứt lừa đảo của Ki Taek.

Ba. Khi ông Park nói với hắn “tôi sẽ tính tiền ngoài giờ cho ông”. Một sự công bình cho việc overtime của ông ta.

Bốn. Khi Oh Geun sae cầm con dao tàn sát buổi tiệc. Lẽ ra Ki taek phải giải cứu cho những người xung quanh, nếu đã muộn không thể cứu con gái. Nhưng không, ông ta chọn giải quyết sự thù hằn giai cấp. Hắn ta bị nỗi bi phẫn của cái mùi-hôi-bán-hầm bám lấy. Mùi hôi của thân phận, của nghèo nàn, tăm tối và bi kịch hơn hết, đó là mùi hôi của sự bất hồi đầu để đến với lương thiện. Một thoáng suy xét trong ánh mắt đần độn dưới cái mũ người da đỏ.

Ông ta chọn con đường bạo lực và giết chết ông Park, chủ gia đình ân nhân-ngu ngơ của đám người ký sinh bại hoại.

Ông ta chọn con đường bóng tối u uẩn, chọn con đường trở thành ký sinh trùng như cặp tiền bối đi trước Oh Geun sae-Moon-gwang , sống trong bóng tối chết trong đêm đen oan khiên, hận thù và khiếp nhược. Ông ta chọn con đường ăn bám “Người Đức không chỉ có bia và xúc xích” và liên lạc với thế giới bằng Morse, ắt để nuôi dưỡng một đạo quân ký sinh của tương lai..

Đạo diễn Bong Joon ho là một tài năng điện ảnh chính trị dù ông phủ nhận chi tiết Moon Gwang có động chạm Bắc Hàn.

Ông cho con ký sinh trùng ấy có tiền thân, và chắc có cả thế hệ sau nhung nhúc dưới lòng đất. Họ luôn có một kho lý do, lý thuyết để ăn bám và từ chối lao động lẫn tránh luật pháp.

Sống trong dày vò của căm hờn, mưu mô mà hèn yếu trong hầm tối có liên đới Bắc Hàn. Song Kang ho diễn xuất ngang ngửa Joachin Phoenix của Joker.

Cả thớ thịt mặt u ám khi cần và thậm chí bốc mùi khi cần. Xuất thần!

Sẽ không ngạc nhiên nếu tập hai Song Kang-ho mô tả được Ki-taek như một Thanos vùng lên làm chủ Siêu Biệt Thự với các lý lẽ hùng hồn về đấu tranh và lật đổ và dưới trướng có cả ba mẹ con gia đình Park tung hô Ki taek muôn năm.

Khác với người con Ki-woo, và có thể người vợ Chung-sook đã quay về xã hội thượng luật, hắn chọn con đường thượng trí ranh ma. Một va chạm kịch liệt giữa Montesquieu, Thomas Hobbes, Machiavelli song tiếc thay hoàn toàn vắng bóng đức tin và lẽ đẹp.

Ký sinh không phải chỉ chui rúc dưới những bán hầm tanh toilet và hầm chống bom tăm tối.

Ký sinh là ngọ nguậy vươn dậy từ rác rưởi, u tù từ trong trí óc, tâm hồn, từ hành động ăn cắp những chai sành Chivas, phủ nhận thù lao hào phóng của người thuê, cho đến vươn lên đạp tất cả xuống máu và bùn đen.

Ký sinh ở đây không còn là một giai cấp với một cuộc đấu tranh đầy đủ lý do, mà ký sinh trong tâm hồn, trong lựa chọn xuống tầng hầm ngục tù hun hút.