Thảm họa mất nước của An Dương Vương

Từ trước đến nay, người ta đã phê phán An Dương Vương một cách nhẹ nhàng nhưng lại tập trung mắng nhiếc, sỉ vả Mị Châu không tiếc lời. Có nhà văn nổi tiếng đã gọi Mị Châu là “con đĩ Mị Châu”! Mị Châu mà là “con đĩ” sao?

Mị Châu đã “được” vua cha chọn chồng cho, đám cưới có lẽ đã được tổ chức linh đình, trang trọng nhất nước. Và khi đã có chồng, Mị Châu phải hết lòng vì chồng, người chồng do vua cha chọn lựa cho mà sao có thể không tin yêu được?

Có ai bảo Mị Châu phải theo dõi, đề phồng thằng gián điệp Trọng Thủy đâu! Đó là việc của Viện Cơ mật, chứ đâu phải việc của Mị Châu.

Một điều này nữa, cái nỏ thần, một bảo vật quốc gia, sao lại có thể hớ hênh thế? Lẽ ra phải cử hàng trăm, hàng ngàn chiến binh tinh nhuệ canh giữ nỏ thần suốt ngày đêm!

Âm mưu chuyển thù thành “bạn”, thành “sui gia” của Triệu Đà tuy có thâm độc nhưng đâu có tinh vi, khó hiểu. Trẻ con cũng có thể nhận thấy không bình thường.

Thế mà An Dương Vương và cả cái triều đình của ông đều chẳng hề nghi ngờ nên chẳng có ý thức đề phòng! Có thể có người sáng suốt và can đảm nêu vấn đề nhưng người này đã bị chém đầu mất rồi. Chỉ còn lại một lũ ngu trung mà thôi!

Xây thành, chế nỏ An Dương Dương đều thỉnh cầu ý kiến của Rùa Vàng nhưng sao đổi thù thành “bạn”, thành "sui gia” lại không thèm hỏi mà lại tự mình quyết định?

Mị Châu trao nỏ thần cho Trọng Thủy xem và rắc lông ngỗng để Trọng Thủy biết đường tìm nàng là một việc bình thường của một người vợ tin yêu chồng. Mị Châu quá hồn nhiên, vô tư, đâu biết những âm mưu thâm độc của những con cáo già chính trị!

Còn Rùa Vàng nữa, Rùa Vàng cũng đã nói không đúng thực chất, bản chất của sự việc. Thay vì nói “kẻ ngồi sau lưng nhà vua là giặc”, Rùa Vàng nên nói “chính nhà vua là giặc, nhà vua đã rước giặc vào nhà, nhà vua đã mắc mưu của Triệu Đà, nhà vua hãy tự xử đi”. Và, thay vì chém Mị Châu, nhà vua nên tự sát. Tôi tin Mị Châu cũng sẽ tự sát theo vua cha.

Tóm lại, thảm họa mất nước Âu Lạc của An Dương Vương là do vua lú và triều đình u mê chứ chẳng phải do cô Mị Châu hồn nhiên, luôn luôn tin tưởng cha mình. Vì vậy, tôi có bài văn vần sau đây:

Vua ngây thơ

Xây thành, chế nỏ, … Đáng quí thay!

Giữ nước cần làm những việc này.

(Dĩ nhiên còn nhiều việc khác nữa)

Nhưng rước giặc thù vào … buồng ngủ,

Mất nước ắt hẳn là từ đây!

Ai kia nỡ trách cô gái trẻ:

“Trái tim nhầm chỗ để trên đầu”!

Ta đây chỉ chê ông vua ấy:

Ngây thơ dù đã bạc tóc râu!

Ninh Thuận, 16-11-2015

PHAN THÀNH KHƯƠNG

Muôn thuở nhớ ơn Alexandre de Rhodes (13/3/1591 – 05/11/1660)

Năm một năm chín một (1591),

Sinh tại A-vi-nhông (1)

Vốn gốc người Do Thái,

Đến từ Tây Ban Nha.

Năm một sáu hai năm (1625),

Ông đã đến Hội An,

Bắt đầu học tiếng Việt

Cùng một chú bé con.

Chỉ sau ba - bốn tháng,

Nói tiếng Việt được rồi!

Bởi quá yêu tiếng Việt

Nên Ông học nhanh thôi!

Ông đã từng bảo rằng:

“Khi nghe người Việt nói,

Nhất là nghe các cô,

Khác nào tiếng chim hót.”

Trong vòng hai mươi năm,

Sáu lần bị trục xuất.

Ông đều tìm mọi cách

Để trở lại Việt Nam!

Chữ Quốc Ngữ tuyệt vời,

Được hoàn thiện như thế,

Có công của nhiều người.

Công Ông to xiết kể!

Năm một sáu năm một (1651),

Xuất bản tại Rô-ma (2)

“Từ điển Việt - Bồ - La”

Một công trình kì vĩ!

Năm một sáu sáu không (1660),

Ông mất tại I-ran (3),

Ở tận bên Trung Đông (4),

Khi gần bảy mươi tuổi.

Muôn thuở nhớ ơn Ông,

Một người đã có công

Tạo ra chữ Quốc Ngữ,

Một công cụ vô song!

Ninh Thuận, 19-11-2018

PHAN THÀNH KHƯƠNG

(1)  Avignon, thủ phủ của tỉnh Vaucluse vùng Provence, miền nam nước Pháp. Năm 1791, Avignon mới thuộc nước Pháp.

(2) Roma, thủ đô của nước Ý (Italia).

(3) Iran, một quốc gia ở Trung Đông có thủ đô là Tehran.

(4) Trung Đông  bao gồm Bahrain, Ai Cập, Iran, Iraq, Israel, Jordan, Kuwait, Liban, Các vùng lãnh thổ Palestine, Oman, Qatar, Ả Rập Xê Út, Sudan, Syria, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất và Yemen.

(theo https://vi.wikipedia.org/wiki/Trung_%C4%90%C3%B4ng)

Ảnh 1: Chân dung Alexandre de Rhodes.

Ảnh 2: Latin-Vietnamese catechism, written by Alexandre de Rhodes (Giáo lí tiếng Latinh - Việt Nam, viết bởi Alexandre de Rhodes).

Ảnh 3: A page from Alexandre de Rhodes' 1651 dictionary, Dictionarium Annamiticum Lusitanum et Latinum (Một trang từ từ điển 1651 của Alexandre de Rhodes, Dictionarium Annamiticum Lusitanum et Latinum = Từ điển Việt - Bồ - La).

Ảnh 4: Trang đầu sách Phép giảng tám ngày song ngữ bằng tiếng Latinh (bên trái) và tiếng Việt với chữ Quốc ngữ (bên phải)

Ảnh 5: Trang bìa Tự điển Việt - Bồ - La Dictionarium Annamiticum Lusitanum et Latinum ấn bản 1651. Lưu ý chữ Annamiticum viết sai vì có 3 chữ "n".

Ảnh 6: Tem thư kỉ niệm Alexandre de Rhodes.

Ảnh 7: Viếng mộ Alexandre de Rhodes và đặt Bia Tri Ân tại thành phố Isfahan (Iran) nhân dịp 358 năm ngày mất của Alexadre de Rhodes (05/11/1660 – 05/11/2018).